حلال و پاک و طیب بودن نذورات نیز از مواردی است که همواره مورد تأکید و توجه علما و مراجع دین قرار داشته است و این بدان معنا است که مال شبه‌ناک و یا به مصداق ضرب‌المثل معروف؛ روغن ریخته را نمی‌توان نذر مسجد و مراسم عزاداری کرد.

س: استفاده از مال مجهول المالك و یا مخلوط قطعی به حرام در هیات عزاداری جایز است؟

ج: رهبر معظم انقلاب اسلامی(دامت برکاته)؛ جایز نیست.

س: آیا می‌توان از باقی‌مانده پولی كه از محرم سال گذشته برای هزینه ایام عزاداری بصورت عمومی از مردم گرفته شده است، در محرم امسال هزینه كرد؟

ج: امام خامنه‌ای؛ مانعی ندارد

س: اکثر هیئت‌های محلی که به مدت ده روز برگزار می‌شود، جهت چراغانی جلوی تکیه یا هیئت از برق اصلی شهر انشعاب گرفته و استفاده می‌کنند. حکم شرعی چیست؟

ج: حجت‌الاسلام فلاح‌زاده به نقل از امام خامنه‌ای؛ اگر با مجوز شرعی باشد اشکالی ندارد؛ اگر تازه با مجوز قانونی باشد ولی آن وجه برق را باید پرداخته شود، باید بپردازند. اما اگر بدون مجوز باشد، اصل کار خلاف است و موجب ضمان هم هست یعنی هزینه برق مصرفی را باید بپردازند. عزادار سید و سالار شهیدان به هر حال قانون نظام اسلامی را رعایت می‌کند و نسبت به این حقوق عمومی و بیت‌المال هم مواظبت دارد.

س: توجه به اطعام‌هایی که در ایام محرم داده می‌شود و انسان به حلال بودن آنها یقین ندارد، آیا خوردن آنها اشکال دارد؟ لطفا هم از نظر فقهی و هم از نظر اخلاقی پاسخ فرمایید. اگر نذری کسی که خمس نمی‌دهد را بخوریم چطور؟

ادامه »

با اینکه حضور قلبی و روحی و بیان معارف قرآنی و اسلامی و اولویت بر انجام واجباتی مانند نماز در مراسمات مذهبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، اما گاهی مشاهده می‌شود که ظواهر کار بیش از فلسفه اصلی عزاداری‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و این رویکرد رفتار ناصوابی است که جنبه‌های مختلفی از اقدامات مربوط به رفتار و عملکرد عزاداران مراسم عزاداری را در برمی‌گیرد.

س: حكم پخش صدای مراسم سینه‌زنی و نوحه‌خوانی و یا نوار آن از طریق بلندگوهای مساجد و حسینیه‌ها در شهرها و محله‌ها چیست؟

ج: واجب است برگزاركنندگان مراسم و عزاداران تا حد امكان از اذیت و ایجاد مزاحمت برای همسایگان بپرهیزند هر چند با كم كردن صدای بلندگو و تغییر جهت ان به طرف داخل باشد.

س: حمل علم و كتل و پرچم‌های بزرگ چه وجهی دارند؟ بعضی علم‌ها به قدری بزرگ است كه باید چندین نفر زیر آن قرار بگیرند. ضمن این كه در برخی نواحی اعتقاداتی درباره این وسایل وجود دارد كه موجب وهن اسلام و علی‌الخصوص شیعه می‌شود. آیا انجام این كارها جایز است؟

ج: استفاده از علم در عزاداری سید‌الشهدا علیه‌السلام فی نفسه اشكال ندارد ولی نباید جزء دین شمرده شود لكن حمل پرچم و كتل اشكال ندارد.

س: استفاده از ادوات موسیقی(محلی یا غیر آن) نظیر طبل، سنج، دمام و …برای عزاداری اباعبدالله(ع) در هیات‌هاچه حكمی دارد؟

ادامه »

حجت‌الاسلام و المسلمین محسن قرائتی با یادآوری این نکته که از نظر احکام اسلامی در جریان برگزاری مراسم مذهبی و عزاداری‌ها، هر رفتاری که موجب آزار و اذیت دیگران شود مذموم و ناپسند است، نقل می‌کند که؛ من از بيان امام(ره) شنيدم فرمود: قرآن خواندن هم اگر مردم آزاري باشد، گناه است. قرآن خواندن اين طور است تا چه برسد به طبل! و می‌افزاید: به نظر من بهترين عزاداري، عزاداري مقام معظم رهبري است. نمازجماعت، يک ربع تا بيست دقيقه. مداح يک ربع. سخنران نيم ساعت. دوباره عزاداري و سينه زدن يک ربع، بيست دقيقه. بعد هم بيست دقيقه هم شام مي‌دهند. يعني همه اينها يک ساعت و نيم طول مي‌کشد که آدم آنجا آمد هم نماز جماعت مي خواند، هم سينه زده است. هم مداحي گوش داده است. هم اين واعظ يک چيزي گفته ياد گرفته است، هم شام خورده است. ما از غروب چراغ را روشن مي کنيم تا يک بعد از نصف شب. محتوايش چيست؟ يک نوار کاست، يک روضه پلاستيکي، روضه پلاستيکي که ثواب ندارد.

س: راه‌اندازی دسته‌‌های عزاداری در ساعات پایانی شب در خیابان‌ها و محله‌ها چه حكمی دارد؟

ج: رهبر معظم انقلاب اسلامی؛ به راه انداختن دسته‌های عزاداری برای سیدالشهدا و اصحاب ایشان علیهم‌السلام و شركت در امثال این مراسم امر بسیار پسندیده و مطلوبی است و از بزرگترین اعمالی است كه انسان را به خداوند نزدیك می‌كند، ولی باید از هر عملی كه باعث اذیت دیگران می‌شود و یا فی نفسه از نظر شرعی حرام است، پرهیز گردد.

س: در برخی هیئت‌ها به علت استقبال پرشور جوانان و تراکم جمعیت و کمبود جا در حسینیه‌ها، خیابان‌های اطراف بسته شده یا تردد در آنها با مشکل مواجه می‌شود. آیا این کار اشکال دارد؟ یا اینکه صدای عزاداری خیلی بلند باشد، اگر موجب آزار و اذیت نشود چطور؟ و اگر اشکال دارد، آیا شرکت در این مجالس با علم به اینکه داخل حسینیه نمیتوان حضور پیدا کرد اشکال دارد؟

ادامه »

با این‌که امر به معروفاتی مانند؛ نماز و روزه و نهی از منکراتی مانند، دروغ و غیبت و ایجاد تفرقه در جوامع اسلامی از اصلی‌ترین اهداف قیام عاشورا به‌شمار می‌رود، اما گروهی از افراد جامعه با نادیده انگاشتن احکام الهی و بیانات ولی فقیه و مراجع تقلید، مرتکب رفتارهای ناپسندی می‌شوند که قمه‌زنی از جمله‌ی آنهاست.

س: آیا قمه زدن به‌طور مخفی حلال است یا این‌که فتوای شریف حضرت عالی عمومیت دارد؟

ج - حضرت امام خمینی؛ در وضع موجود قمه نزنند، و شبیه خوانی اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد، مانع ندارد؛ اگر چه روضه خوانی بهتر است و عزاداری برای سید مظلومان از افضل قربات است.‏ (استفتاءات امام، ج ۳، سؤالات متفرقه، س ۳۷)

ج - حضرت آیت الله العظمی خامنه‏ای؛ قمه‏زنی علاوه بر اینکه از نظر عرفی از مظاهر حزن و اندوه محسوب نمی‏شود و سابقه‏ای در عصر ائمه(ع) و زمان‏های بعد از آن ندارد و تأییدی هم به شکل خاص یا عام از معصوم (ع) در مورد آن نرسیده است، در زمان حاضر موجب وهن و بدنام شدن مذهب می‏شود؛ بنابراین در هیچ حالتی جایز نیست.‏ و چنانچه در این مورد نذری وجود داشته باشد، نذر واجد شرایط صحّت و انعقاد نیست.‏(اجوبه الاستفتاءات، س ۱۴۶۱)

س: اگر قمه زدن در عزاداری ائمه «علیهم السلام» موجب مرگ شخص شود، آیا این عمل خودکشی محسوب می‏شود؟

ج: حضرت آیت الله خامنه ای (دام ظله العالی)؛ اگر این عمل عادتا منجر به فوت نمی‏شود حکم خودکشی را ندارد ولی اگر از همان ابتدا خوف خطر جانی برای او وجود داشته و در عین حال این کار را انجام داده و منجر به فوت وی شده است، حکم خود کشی را دارد.

س: در روز عاشورا مراسمی مانند قمه زنی و پابرهنه وارد آتش و ذغال روشن شدن برگزار می‏شود که علاوه بر اینکه باعث بدنام شدن مذهب شیعه اثنی عشری در انظار علما و پیروان مذاهب اسلامی و مردم جهان می‏شود، ضررهای جسمی و روحی هم به این اشخاص وارد می‏کند و همچنین موجب توهین به مذهب می‏گردد، نظر شریف حضرتعالی در این باره چیست؟

ادامه »

مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) پیرامون برگزاری مراسمات در برخی مناسبت ها از جمله ایام شهادت حضرت زهرا (س) فرموده‌اند: من بارها گفته‌ام با تجمع مخالف نیستم اما با دسته‌جات در ایام فاطمیه توی خیابان‌ها بیایند ، نباید چیزی جای محرم و عاشورا و تاسوعا را بگیرد. این که بیایند بیرون و تلویزیون هم آنها را پوشش دهد خوب نیست. ایشان سپس مثال پاکستان را می‌زنندکه چقدر در این گونه مراسمات کشته می‌شوند. همچنین از سبک سینه زنی انتقاد نموده و می‌فرمایند؛ چرا باید از سبک آدم های کثیف استفاده کنید که زمانی که اجرا می‌شود آن آدم‌های کثیف در ذهن تداعی شوند؟ چه لزومی دارد هر سال یک سبک جدیدی به وجود آید؟

حضرت آیت الله خامنه‌ای سال‌ها پیش نیز در دیدار دست اندرکاران گروه معارف صدای جمهوری اسلامی بیان کردند: «مساله دیگر؛ مساله روضه هاست، روضه خوانی و سینه زنی باید باشد، اما نه در هر عزایی، این را بدانید که روضه خواندن و گریه کردن – آن سنت سنیه – مربوط به همه ائمه نیست، متعلق به بعضی ائمه است. حالا یک وقت در یک جمع و مجلسی کسی روضه‌ای می‌خواند, عده‌ای دلشان نرم می‌شود و گریه می‌‌‌کنند این عیبی ندارد. اصلا عزاداری کردن یک حرف است، روضه‌خوانی و سینه‌زنی راه انداختن یک حرف دیگر است. روضه‌خوانی و سینه‌زنی راه انداختن مخصوص امام حسین است، حداکثر مربوط به بعضی از ائمه است، آن هم نه به این وسعت. مثلا در شب و روز تاسوعا و عاشورا به خصوص در شب و روز بیست و یکم ماه رمضان سینه زنی و عزاداری و برگزاری جلسات خوب است، ولی مثلا در مورد حضرت موسی بن جعفر علیه السلام - با اینکه وفات آن بزرگوار از وفات های دارای روضه خوانی است – من لزومی نمی بینم که سینه زنی بشود ، یا مثلا در سالگرد شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها مناسبتی ندارد که ما بیاییم نوحه‌خوانی و سینه‌زنی کنیم، بهتر این است که در آن موارد شرح مصایبشان گفته بشود. شرح مصایب گریه‌آور است.

ایشان همچنین اواخر سال گذشته در جمع هیئت رزمندگان فرمودند: مواظب مداحان باشید ؛ دشمن تمام توجهش روی مداحان است و قصد دارد از این طریق به نظام ضربه بزند ؛ یکی را به حاشیه ببرد و برای دیگری مسئله درست کند که لازم است روی این موضوع دقت لازم صورت گیرد.

س: نظر حضرت آقا در مورد الفاظی که در عزاداری‌ها و نوحه‌ها استفاده میشود و در شأن یک مسلمان و حتی انسان نیست و نسبت دادن یکسری الفاظ رکیک به خود چه حکمی دارد؟

ادامه »

امام (ره) در مجموعه بیاناتشان به خطبا و مداحان در مورد نحوه روضه خواندن و موضوعات آن توصیه می‌کنند که؛ در نوحه ها و اشعار، به طور کوبنده فجایع و ستمگری‌های ستمگران هر عصر یاد آوری شود. دشمنان اسلام آمریکا و … است، به طور کوبنده یاد آوری و لعن و نفرین شوند. بنیانگذار انقلاب اسلامی(ره) همچنین تأکید می‌کنند که؛ آنها باید مردم را سوق به اسلام و مسایل آن بدهند. مردم را مهیا برای فداکاری بکنند. زیاد روضه بخوانند و دو کلمه نباشد. به صورتی روضه بخوانند که مردم مانند اهل بیت (ع) با ستمگران سازش نکنند.

البته مستند بودن مطالب نیز همواره مورد تأیید علما و مراجع بوده و در پاسخ به سؤلات مطرح در این زمینه اهمیت این موضوع را به اشکال مختلف متذکر شده‌اند، که در ذیل به نمونه‌هایی از آنها پرداخته شده است.

س: گاهی از مداحان مصیبت های اهل بیت (ع) را بدون سند معتبری می خوانند و منابع خود را الهام و مکاشفه برای خود می‌دانند آیا نقل وقایع بدین نحو صحیح است؟ وظیفه شنوندگان چیست؟

ج: امام خامنه‌ای؛ نقل مطالب به صورت مزبور بدون این‌که مستند به روایتی باشد و یا در تاریخ ثابت شده باشد، وجه شرعی ندارد مگر آنکه نقل آن به عنوان بیان حال به حسب برداشت متکلم بوده و علم به خلاف آن، نداشته باشد و تکلیف شنوندگان نهی از منکر است به شرطی که موضوع و شرایط آن نزد آنان ثابت شده باشد.

س: در بعضی از هیئت‏های مذهبی مصیبت‏هایی خوانده می‏شود که مستند به مقتل معتبری نیست و از هیچ عالم یا مرجعی هم شنیده نشده است و هنگامی که از خواننده مصیبت از منبع آن سؤال می‏شود، پاسخ می‏دهند که اهل بیت(ع) اینگونه به ما فهمانده‏اند و یا ما را راهنمایی کرده‏اند و واقعه کربلا فقط در مقاتل نیست و منبع آن هم فقط گفته‏های علما نمی‏باشد بلکه گاهی بعضی از امور برای مدّاح یا خطیب حسینی از راه الهام و مکاشفه مکشوف می‏شود، سؤال من این است که آیا نقل وقایع از این طریق صحیح است یا خیر؟ و در صورتی که صحیح نباشد، تکلیف شنوندگان چیست؟

ادامه »