شیعیان إثنی عشری و محبان اهل بیت علیهم السّلام، ماه صفر را از ایام سوگواری سال می‌دانند. زیرا در ابتدای این ماه خانواده امام حسین علیه السّلام و بازماندگان واقعه کربلا را به صورت اسیری وارد شام نمودند و آنان را در فشار روحی و روانی و مورد تحقیر و توهین قرار دادند، به طوری که یکی از فرزندان خردسال امام حسین علیه السّلام، به نام رقیه (س)، بر اثر این سختی‌های طاقت فرسا، در دمشق به لقاءاللّه پیوست. هم چنین، بیستم این ماه، اربعین شهادت امام حسین علیه السّلام و یارانش در کربلا است.

بنا به روایت علمای شیعه و برخی از علمای اهل سنت، در 28 صفر، رحلت جانگداز رسول گرامی اسلام حضرت محمد صلّی اللّه علیه و آله و شهادت سبط پیامبر، حضرت امام حسن مجتبی علیه السّلام و در آخر این ماه، شهادت ثامن الحجج حضرت علی بن موسی الرضا علیه السّلام واقع شده است. بدین جهت، شیعیان این ماه را همانند ماه محرم، به سوگواری می‌پردازند. در بسیاری از مراسم‌ها و محافل مذهبی، دو ماه محرم و صفر را پشت سر هم گرامی می‌دارند و در آن‌ها به عزاداری مشغول می‌باشند.

ولیکن، اکثر مورخان اهل سنت، رحلت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله را در ماه ربیع الاول می‌دانند. بدین جهت برای این ماه برنامه ویژه ای ندارند.

شروع ختمی مجرب
یکی از ختم‌هایی که بسیار مورد توجه واقع شده و برآن تأکید شده وامروز می‌توانید آن را شروع کنید ختم واقعه می‌باشد.

روش ختم سوره
روز اول یک سوره واقعه ** روز دوم دو سوره واقعه **روز سوم سه سوره واقعه تا روز چهاردهم به همین ترتیب به شماره روزها سوره واقعه خوانده می‌شود یعنی روز چهادهم 14 سوره واقعه خوانده می‌شود این سوره‌ها را می‌توان در طول روز وبه مرور زمان خواند .

ادامه »

دعا
در زمان دیدن هلال خواندن دعای هلال وارد شده است و أقلش آن است که سه مرتبه بگوید اللّهُ اَکْبَر و سه مرتبه لا إلهَ الَّا الْلّه و سپس بگوید: اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی أذْهَبَ شَهْرَ کَذا وَ جاءَ به شهرِ کَذا.

بهترین دعای زمان رؤیت هلال دعای 43 «صحیفه سجادیه» است.

قرآن
خواندن هفت مرتبه سوره «حمد».

روزه
از أموری که بر آن تأکید شده، سه روز روزه گرفتن در هر ماه است. مرحوم «علامه مجلسی» در «زادالمعاد» می‌گوید: مطابق مشهور، این سه روز، پنجشنبه اول ماه و پنجشنبه آخر ماه و چهارشنبه اول از دهه وسط ماه است.

نماز
شب اول ماه: دو رکعت نماز بجا آورد، به این نحو که: در هر رکعت پس از سوره «حمد» سوره «انعام» را بخواند سپس از خداوند متعال بخواهد که او را از هر ترسی و هر دردی ایمن گرداند.

روز اول ماه: خواندن نماز اول ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اول بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقه ای در راه خدا بدهد،هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است.

ادامه »

اول صفر : وارد کردن سر مطهر امام حسین علیه السلام به شام ، ورود اهل بیت علیهم السلام به شام ، شهادت زید بن علی بن الحسین علیهم السلام (به روایتی)، آغاز جنگ صفین (بنا بر روایتی)

دوم صفر : مجلس یزید لعنت‌الله علیه بنا بر نقلی، شهادت زید بن علی بن الحسین علیهم السلام ( به روایت دیگر)

سوم صفر : ولادت حضرت امام محمد باقر علیه السلام 57 هجری قمری به روایتی.

چهارم صفر : وفات آیت‌الله محمد علی شاه آبادی (1369 هجری)

پنجم صفر : شهادت حضرت رقیه سلام الله علیها و لعنة‌الله علی قاتلی‌ها، 61 هجری.

ششم صفر : صدور توقیع امام عصر ارواحنا لتراب مقدمه الفداء به حسین بن روح.

هفتم صفر : ولادت امام موسی کاظم علیه السلام 128 هجری، شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام بنابر نقل بحار، وفات آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی 1411 قمری.
روز اول ماه: خواندن نماز اول ماه که آن دو رکعت است، در رکعت اول بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «توحید» و در رکعت دوم بعد از «حمد» سی مرتبه سوره «قدر» بخواند و بعد از نماز صدقه ای در راه خدا بدهد،هر کس چنین کند، سلامت خود را در آن ماه از خداوند متعال گرفته است.

هشتم صفر : وفات حضرت سلمان فارسی (سلمان محمّدی ) رضی‌الله عنه 35 هجری قمری

نهم صفر : شهادت عمار یاسر رضی‌الله عنه در جنگ صفین 37 هجری، شروع جنگ نهروان 38 هجری قمری.

دوازدهم صفر : وفات هارون برادر حضرت موسی علیهماالسلام.

ادامه »

ماه صفر دومین ماه قمری است که برای آغاز آن اعمالی ذکر شده از جمله نماز، روزه و خواندن قرآن .

در نامگذاری این ماه دو جهت ذکر شده است، یکی اینکه از “صُفْرَة(زردی)” گرفته شده؛ زیرا زمان انتخاب نام، مقارن فصل پاییز و زردی برگ درختان بوده است.

دلیل دیگر اینکه از “صِفْر(خالی)” گرفته شده، زیرا مردم پس از پایان ماههای حرام، روانه جنگ می‌شدند و شهرها خالی می‌شد.

ماه صفر دومین ماه قمری پس از محرم است. در دوران جاهلیت آن را ناجز می‌نامیدند. صفر از ریشه «صفر» به معنی تهی و خالی است. دلیل نامگذاری آن این است که چون این ماه پس از ماه محرم است و مردم دوران جاهلیت در ماه محرم - به دلیل اینکه از ماههای حرام بود- از جنگ دست می‌کشیدند، با فرارسیدن ماه صفر به جنگ روی می‌آوردند و خانه‌ها خالی می‌ماند؛ از این رو به آن صفر گفته‌اند.

منابع:
هدایة الانام الی وقایع الایام، محدث قمی، ص 63؛
مفاتیح الجنان، ص 532

کتاب روزشمار تاریخ اسلام “ماه صفر"، تالیف سید تقی واردی

حوزه

تبیان

عباسیان که در طول قیام داعیه خونخواهی شهدای اهل بیت(ع) داشته اند و وقتی به قدرت رسیدند، دولت خود را دولت آل محمد (ص) و ادامه خلافت علی بن ابی طالب(ع) خواندند، لباس سیاه را برای نشان دادن تداوم ماتم و اندوه شان در فقدان عزت پیامبر و مصائب اهل بیت(ع) انتخاب کردند . (۲۲) براساس منابع تاریخی، پس از قتل فجیع زید و یحیی، آتش خشم مردم علیه رژیم اموی زبانه کشید و در خراسان بزرگ آن روز، شهری باقی نماند که مردمش، لباس سیاه نپوشیده باشند . قیام ابومسلم و ظهور سیاه جامگان عباسی نیز دقیقا در همین دوره حساس تاریخی صورت گرفت . بنی عباس که در بحبوحه قیام زید و یحیی خود و پیروان خویش را از معرکه و جنگ بابنی امیه و خطرات ناشی از آن برکنار داشته بودند، اوضاع و شرایط را جهت بهره برداری مناسب دیدند و به بهانه خونخواهی شهدای مظلوم کربلا و زید و یحیی، پرچم سیاه و سیاهپوشی را ابزار اعلام عزای شهدای اهل بیت(ع) ساختند و با این ترفند دوستداران اهل بیت(ع) را پیرامون خود گرد آوردند; و برای آن که این تبلیغ ظاهری را در اذهان مردم زنده نگه دارند، پس از به قدرت رسیدن، سیاهی پرچم و لباس را شعار همیشگی خویش ساختند.
به دلیل همین فریبندگی ظاهری بود که امام صادق(ع) و دیگر ائمه(ع) به رنگ و لباس سیاه خرده می گرفتند; یعنی مخالفت امام در این موارد، به سیاهپوشی رسمی و خاصی که از سوی بنی عباس تحمیل شده و نماد بستگی و اطاعت از حکومت ستمگران به شمار می آمد، ناظر است نه سیاهپوشی در عزا و ماتم; به ویژه مصائب اهل بیت(ع).
کتاب هایی درباره استحباب پوشش سیاه در عزای عترت

ادامه »

۱- در جنگ احد که ۷۰تن از مسلمانان شهید شدند ، زنان مسلمان- ازجمله امّ سلمه- درسوگ شهیدان جامه سیاه در برکردند.( سیر‌ه‌ ابن هشام : ۳/۱۵۹)
۲- ابو نعیم اصفهانی نقل می کند: هنگامیکه خبرشهادت امام حسین(ع) به امّْ سلمه رسید، د رمسجد پیامبر (ص) قبّه ای سیاه زد و جامه سیاه پوشید. (عیون الاخبار از عماد الدین ادریس قریشی /۱۰۹)
۳- اسماء بنت عمیس، پس از جنگ موته در عزای همسر خویش« جعفر طیّار» لباس سیاه پوشید.( مجمع الزوائد هیثمی : ۳/۱۶)
۴- یکی از فرزندان امام زین العابدین(ع) نقل می کند که پس از شهادت امام حسین(ع)،زنان بنی هاشم در ماتم آن حضرت لباسهای سیاه و جامه های خشن پوشیدند و هرگز از سرما شکایت نمی کردند و پدرم علیّ بن الحسین(ع) به علّت (اشتغال آنها به) مراسم عزاداری برای ایشان غذا درست می کردند.( محاسن برقی / ۴۲۰ح۱۹۵، بحارالانوار: ۴۵/۱۸۸)
۵- هنگامی که یزید، اهل بیت رسول خدا را طلبید و آنان را میان ماندن در شام و برگشتن به مدینه مخیّر نمود، گفتند: « ما بیش از هر چیز دوست داریم که برای امام مظلوم مجلس ماتم و عزا برپا کنیم وگریه و زاری کنیم.
یزید گفت: آنچه می خواهید انجام دهید. آنگاه خانه هایی را برای آنان مهیّا ساخت، پس از زنان بنی هاشم و طائفه قریش کسی باقی نماند، جز اینکه (به نشانه‌ عزاداری ) برای حسین(ع) لباس سیاه پوشیدند، و به مدت هفت روز برای آن حضرت ندبه و زاری کردند.( منتخب طریحی : ۲/۴۸۲، بحارالانوار: ۴۵/۱۹۶)
۶- پس از خطبه تاریخی امام سجّاد(ع) د رمسجد جامع دمشق، منهال برخاست و گفت: چگونه هستی ای فرزند رسول خدا؟امام سجاد(ع) فرمود: چگونه می شود حال کسی که پدرشبه قتل رسیده باشد و اهل و عیالش اسیر شده باشند؟ همانا من و اهل بیتم لباس عزا پوشیده ایم و پوشیدن لباس نو برما روا نیست. (مقتل ابی مخنف / ۲۱۷، ناسخ التواریخ، زندگی امام سجاد علیه السلام)
۷- سلیمان بن راشد از پدرش نقل می کند که امام سجاد(ع) را دیدم که جبه ای جلو باز و سیاه رنگ و طیلسانی کبود رنگ پوشیده بود.
این شیوه از سوی دیگر ائمه(ع) و بزرگانی چون ام سلمه، مختار ثقفی و سیف بن عمیره نخعی کوفی جریان داشته و در عصر غیبت تا کنون تداوم یافته است. (کافی: ۶/۴۴۹، وسائل: ۵/۳۴ ب ۱۸ احکام ملابس، حدیث دوم)
۸- نعمان بن بشیر هنگامی که خبر شهادت امام حسین(ع) را به گوش اهالی مدینه رسانید، همه‌ مردها سیاه پوشیدند و فریاد و ناله سردادند. ( مقتل ابی مخنف/۲۲۲)
۹- سلیمان بن ابی جعفر (عموی هارون) در تشییع پیکر مطهّر امام کاظم(ع) جامه‌ سیاه پوشیده بود. (بحارالانوار: ۴۸/۲۲۷)
۱۰- سیف بن عمیره، صحابی بزرگ امام کاظم(ع) در سوگنامه خود می گوید:

ادامه »