اگر گناه خیلی بدی مرتکب شده باشیم چگونه آن را جبران کنیم که از عذاب وجدان راحت شویم؟
وقتی کسی در اثر یادآوری گناه خودش اذیت می شود، این علامت این است که خدا دوستش دارد. عذاب وجدان خیلی انسان را رشد می دهد. شخصیت انسان را معنوی تر می کند. انسان را از گناه فاصله می دهد. منتهی این عذاب وجدان را باید کنار خدا داشته باشیم، نه تنهایی که موجب افسردگی بشود. همانند بچه ای که مادرش را گم کرده، اول مادرش را پیدا می کند و بعد در بغل مادرش گریه می کند. پیامبر(ص) می فرماید: گریه کردن بچه ها را دوست دارم. ما باید عذاب وجدان را دم در خانۀ خدا داشته باشیم و بدانیم که خدا همه ناراحتی ما را جبران خواهد کرد. ما حق مان است که ناراحت باشیم چون گناه کرده ایم. خدا انسان را نوازش می کند. پس این عذاب وجدان علامت خوبی است. سعی نکنید این را زود از بین ببرید. در خانۀ خدا اشک بریزید مطمئن باشید خدا این وضعیت را دوست دارد و راهی است برای همنشینی با خدای مهربان.
شکنجههای وجدان اخلاقی، بسیار جانکاه و توانفرسا و گاهی صورت پشیمانی به خود میگیرد که آن را جز با جبران خطا یا فدیه نمیتوان آرام کرد. به همین جهت آمرزیدن گناهان در ادیان دارای مقامی مهم میباشد.(1)
فکر گناه مانند کابوس وحشتناکی بر روح گناه کار سایه می افکند. زنجیر اعمال گذشته همچون طوق سنگینی بر دست و پای او پیچیده است. احساس گناه و ندامت محصول ندای وجدان است. شاید سخن امام علی (ع) ناظر به این حالت نفسانی باشد که فرمود: یک ساعت شهوترانی و گناه اندوه طولانی را در بردارد.(2)
برای رهایی از شکنجه وجدان و رسیدن به آرامش، خداوند درهای توبه و استغفار و کفارات را به روی گناهکاران گشوده است. با توبه میتوان از عذاب رهایی یافت. گنهکار قبل از توبه حالت و وضعیتی دارد که به موجب آن مستحق عذاب است، ولی پس از توبه واقعی و استغفار در پیشگاه خداوند، حالت او دگرگون میشود. روح عصیانگر او تصفیه شده و مستحق آمرزش و رحمت میگردد. مانند کسی که پس از ارتکاب جرم و ضایع کردن حق دیگری شایسته کیفر است؛ اما وقتی که شاکی را از خود راضی کرد، مستحق تخفیف و یا بخشش میشود.
ادامه مطلب :
>
فرد گنهکار در چنین گناهانى باید از کرده خویش، توبه حقیقی کند، یعنی واقعا از گناه خود پشیمان شود و از خدا بترسد و تصمیم بگیرد که هرگز گناه و گناهان دیگر را انجام ندهد. بسیار استغفار کند. به رحمت پروردگار و قبولی توبه اش امیدوار باشد. توبه حقیقی چنان انسان را دگرگون می کند که گویی هیچ گناهی را مرتکب نشده است.
خداوند در یکی از آیات فرموده است:
«قل یا عبادی الّذین أسرفوا علی أنفسهم لا تقنطوا مِن رحمة الله إنّ الله یغفر الذّنوب جمیعاً إنّه هو الغفور الرّحیم و أنیبوا إلی ربّکم؛ (3) ای بندگان خدا که بر خود اسراف و ستم کرده‌اید، از رحمت خداوند نا امید نشوید که خدا همه گناهان را می‌آمرزد. به درگاه پروردگارتان بازگشت کنید».
امیر المؤمنین علیه السلام می‌فرمایند: «التوبة تُطهّر القلوب و تغسل الذنوب؛ توبه دل‌ها را پاک می‌کند و آثار گناهان را شستشو می‌دهد».
قرآن در آیاتی به مرتکبان برخی گناهان کبیره وعده عذاب مضاعف و خلود در جهنم داده، سپس فرموده است: “مگر کسی که توبه کند و ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد. در این صورت خداوند (نه تنها) گناهان او را می بخشد (بلکه) سیئات و بدیهای اعمال آنها را به حسنات تبدیل می کند". (4)
پیامبر فرمود: “لکلّ داءٌ دواءٌ و دواءُ الذّنوب الاستغفار؛ (5) برای هر دردی، درمانی است. درمان بیماری گناهان، توبه و استغفار است". فراموش نکنید توبه حقیقی همه آثار گناه از بین می‌برد.
بنا بر این توصیه می کنیم ذهن خود را با گذشته درگیر نکنید. حال که از گناه خود پشیمان هستید، توبه کنید (اگر تاکنون توبه نکرده اید)، بعد از این دیگر دلیلی ندارد نگران باشید. در صورت تحقق توبه، خداوند آن را می پذیرد. به خدا امیدوار باشید و از او بخواهید تا این نعمت سلب شده را به شما بازگرداند.
مراقب باشید چه بسا شیطان با وسواس، فکر و ذهن شما را به گناهان گذشته مشغول می کند تا نتوانید از زندگی حال و آینده خود به خوبی و در جهت رضای خدا استفاده کنید و شما را به سمت ناامیدی از خدا که خود از گناهان کبیره است ببرد. فقط گناهانی که حق الناس یا حق الله دارد را جبران نمایید.
منابعی برای مطالعه بیشتر:
1. توبه آغوش رحمت، استاد حسین انصاریان، مرکز علمی تحقیقاتی دارالعرفان.
2. توبه، آیت‌الله العظمی مظاهری، مؤسسه‌ی فرهنگی مطالعاتی الزهرا (س).
پی نوشت ها:
1. فلسفی، کودک، هیئت نشر معارف اسلامی، تهران، ج 1، ص 418.
2. العلامة المجلسی، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ه ق، ج 75، ص 45.
3. زمر (39) آیه 53 .
4. فرقان (25) آیه 70.
5. محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، مؤسسه آل البیت، قم، سنه النشر/1409 ه.ق، ج 16 ، ص 68 .
موضوعات: اجتماعی, نکته های ناب
[شنبه 1396-02-23] [ 11:46:00 ب.ظ ]
