حتی اگر مسلمان نباشیم، احسان و نیکی دیگران به عهده ما مسئولیت تشکر می گذارد. این حق، نسبت به هر زبان و نژاد و ملیت و کشور یکسان است.

عبادت به معنای اظهار ذلت، عالی ترین نوع تذلل و کرنش در برابر خداوند است. در اهمیت آن همین بس که آفرینش هستی و بعثت پیامبران (عالم تکوین و تشریع) برای عبادت است. خداوند می فرماید:

*و ما خلقت الجنّ و الإنس إلا لیعبدون* (1)

هدف آفرینش هستی و جن و انس، عبادت خداوند است.

کارنامه همه انبیاء و رسالت آنان نیز، دعوت مردم به پرستش خداوند بوده است: *و لقد بعثنا ی کل امةٍ رسولاً أن اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت* (2)

روشن است که خدای متعال، نیازی به عبادت ما ندارد: *فإنّ الله غنیٌّ عنکم* (3) و سود عبادت، به خود پرستندگان بر می گردد، همچنان که درس خواندنشاگردان به نفع خود آنان است و سودی برای معلم ندارد.

نماز بارزترین نوع بندگی است و در روایات و آیات مختلف قرآن کریم، اشارات بسیاری به جایگاه و اهمیت آن و لزوم اقامه آن شده است، تا جایی که پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) می فرماید: «الصلاة عهدُ الله» (4). همچنین نماز اهرم استعانت در غم ها و مشکلات است، چنانکه خداوند می فرماید: *و استعینوا بالصبر و الصلوة* (5)، از صبر و نماز در مشکلات کمک بگیرید و بر آن ها پیروز شوید.

نماز رابطه مخلوق با خالق است، انسان مادی را معنوی می کند و انسان را علاوه بر آشنا کردن با خدا، با طبیعت نیز آشنا می سازد. نماز، تنها عبادتی است که حتی در حال غرق شدن و جنگ هم ساقط نمی شود و برترین فریاد آزادگی انسان از سلطه قدرتمندان و اعلام بندگی در آستان خداوند است.

اهمیت نماز به حدی است که امام حسین (علیه السلام) در بحبوحه جنگ با یزیدیان، در برابر تیرهای دشمن نماز را به پا داشت و آن را ترک نکرد.

از دیدگاه عقل و برهان برای اثبات لزوم اقامه نماز، می توان گفت: یکی از حقوق انسانی، سپاس از محبت و نیکی دیگران است. حتی اگر مسلمان نباشیم، احسان و نیکی دیگران به عهده ما مسئولیت تشکر می گذارد. این حق، نسبت به هر زبان و نژاد و ملیت و کشور، یکسان است.

ادامه مطلب :

هر چه لطف و نیکی بیشتر و نیکی کننده بزرگتر باشد، تشکر هم باید بیشتر و بهتر انجام گیرد. و آیا کسی بیشتر از «خدا» بر ما حق دارد؟…خیر، چرا که نعمت و نیکی او درباره ما بیشمار است، و خودش نیز وجودی عظیم و فیاض می باشد.

شمارش نعمات و نیکی های خداوند درباره انسان، ممکن نیست، همان طور که خود او فرموده است: *و آتاکم من کلّ ما سألتموه و إن تعدّوا نعمة الله لاتحصوها إنّ الانسان لظلوم کفّار* (6) یا می فرماید: *و إن تعدّوا نعمة الله لاتُحصُوها إنّ الله لغفورٌ رحیم* (7).

و لذا است که سعدی می گوید:

از دست و زبان که برآید کز عهده شکرش به در آید

ما حتی اگر یک میلیونیم این نعمت ها را از کسی دریافت می کردیم، همه عمر مدیون و سپاسگذار او می بودیم. وظیفه انسانی و وجدانی ما ایجاب می کند که سپاس نعمت های الهی را ادا کنیم و شکرانه آن همه نیکی، نماز بخوانیم و او را بپرستیم، چون او ما را آفریده، ما هم او را عبادت کنیم و بنده او باشیم تا بنده و بردة شرق و غرب نشویم.

نماز تشکر از خداوند است و هر انسان عاقل و با وجدانی، به لزوم نماز پی می برد.

*پرتوی از اسرار نماز، محسن قرائتی

پی نوشت ها:
1. ذاریات، آیه 59
2. نحل، آیه 36
3. زمر، آیه 7
4. کنزل العمال، ج 7، ص 279
5. بقره، آیه 45
6. ابراهیم، آیه 34
7. نحل، آیه 18