ادامه مطلب :

1. حافظه شناختی
2. حافظه هیجانی

حافظه شناختی؛ حافظه ای است مربوط به اطلاعات. مثلاً شما درباره اتفاقی که در گذشته برایتان افتاده، اینکه کی و کجا پیش آمده، چه کسانی در آن اتفاق دخیل بوده اند و… اطلاعاتی دارد که یادآوری این جزء از خاطرات شما، به عهده حافظه شناختی شماست. اما اینکه چه حس و چه هیجانی را از طریق یادآوری آن خاطره تجربه می کنید به حافظه هیجانی شما بر می گردد. پس برای کنار آمدن با خاطرات تلخ گذشته هم باید دو راهکار را مدنظر قرار داد و به دو دسته از ابزار مجهز شد؛ ابزار شناختی و ابزار هیجانی.

برای فراموش کردن خاطرات تلخ گذشته به جز جنبه شناختی و هیجانی توصیه های زیر کمک کننده خواهد بود.

سعی کنید از یک زاویه دیگر هم به خاطرات غم انگیزتان فکر کنید. اگر شما در ایجاد آن خاطره تلخ نقشی داشته اید سهم و نقش خودتان را بپذیرید و از آن اتفاق ناگوار درس عبرت بگیرید. گاهی وقتی نگاه و دیدمان را تغییر می دهیم می توانیم حتی در اتفاقات بسیار تلخ هم موهبت هایی را پیدا کنیم. مثلاً فردی که به هر دلیلی مجبور شده از همسر خود جدا شود، اگر به جای بد نگاه کردن به این اتفاق، به منزله یک چالش و تغییر جدید در زندگی به این اتفاق نگاه کند و بر آنچه که علی رغم تمام نکات منفی و نقاط تاریک و سیاه ازدواج و جدایی اش برایش به همراه آوردهف توجه کند مطمئناً پذیرشش بالاتر رفته و درد کمتری را متحمل می شود. شاید بگویید آن اتفاقاتی که خارج از اراده ماست چطور؟ مثلاً وقتی که دست مرگ، عزیزی را از گوشه زندگی ما می برد آن وقت چه موهبتی؟! چه تغییر نگرشی؟!

در چنین مواقعی می توانید به خودتان بگویید که من اولین نفر نیستم و آخرین نفر هم نخواهم بود. زندگی به دست آوردن و از دست دادن است. می دانید چرا افراد مذهبی با تلخی ها و سختی ها راحت تر کنار می آیند؟(صرفنظر از توضیحات مذهبی اش که در تخصص من نیست) چون این افراد پذیرش بیشتری دارند و به حکمت الهی اعتقاد دارند پس راحت تر تسلیم می شوند و کمتر رنج می برند.

اگر خاطرات تلخی دارید که بر اثر دیدن محرک هایی خاص آن خاطرات برایتان زنده می شود سعی کنید در ابتدا از آن محرک ها دوری کنید مثلاً یک عکس، یک یادگاری، یک مسیر خاص و… تا زمانی که کمی زخم تان التیام پیدا کند از چیزهایی که یادآوری کننده آن خاطره تلخ است دوری کنید. قرار نیست ما خاطرات گذشته را به طور کلی فراموش کنیم. طبیعی است که اگر شما عزیزی را از دست داده اید هرگز او را از یاد نبرده اید موضوع مهم اینجاست که شما با گذشت زمان این درد را به نحو متفاوتی تجربه کنید چون قرار است که با گذشت زمان این زخم به مرور التیام پیدا کند. قرار نیست این زخم همیشه باز بماند تا عفونت کند. قرار است که بسته باشد گرچه ردش باقی بماند.

علی رغم اینکه یک فرد بر اثر حوادثتلخ و دردناک خیلی حالش بد باشد باز هم یکسری چیزهاست که اندکی حالش را بهتر می کند به اینها اصطلاحاً «تعدیل کننده» می گویند. این تعدیل کننده برای هر کسی می تواند چیزی باشد. مثلاً برای یک نفر ورزش کردن، برای دیگری دیدن یک دوست یا تلفنی حرف زدن با او، برای کسی دیگر دیدن خانواده و… برای فراموش کردن خاطرات تلخ گذشته ببینید چه چیزهایی به شما لذت می بخشد و به شما نیرو می دهد تا با تلخی ها بهتر کنار بیایید، همان کار را انجام بدهید.

بخشیدن را تمرین کنید که هم بخشیدن خود و هم بخشیدن دیگران را شامل می شود. اگر کسی هستید که مدام دارید خودتان را سرزنش می کنید که اگر جور دیگری عمل کرده بودید یا تصمیم گرفته بودید آن خاطره تلخ را تجربه نمی کردید دست از سرزنش کردن خودتان بردارید. به خودتان بگویید که شما نسبت به «شرایط آن زمان» تان تصمیم گرفته و عمل کرده اید و در آن زمان نیز همین قدر دانش بصیرت و اراده داشتید، با تجربیات امروز، قطعاً جور دیگری عمل خواهید کرد. مهم این است که اشتباهات قبل را تکرار نکنید. اگر هم دارید دیگران را به خاطر ایجاد خاطرات تلخ در زندگی تان سرزنش می کنید و با خشم و نفرت از آنها خودتان را عذاب می دهید به خاطر آرامش خودتان آنها را ببخشید. برای قطع ارتباط با گذشته و رنج بردن کمتر از آن، باید ارتباط تان را با گذشته قطع کنید. مهم نیست که شما با احساس عشق با گذشته درگیرید یا با احساس نفرت به هر حال این هیجان شما را به گذشته متصل نگه می دارد و این جوری نمی توانید از شر گذشته و خاطراتش رها شوید. پس ببخشید.

خودتان را از حمایت اجتماعی محروم نکنید. همه ما وقتی با کسانی که با آنها احساس صمیمیت و نزدیکی می کنیم حرف می زنیم سبک می شویم، پس با اعضای خانواده، دوستان و نزدیکان تان در مورد خاطرات تلخ تان صحبت کنید، همدلی و همدردی آنها در کنار تخلیه هیجانی تان به شما در فراموشی کمک می کند.

در مورد خاطرات تان بنویسید. تمام احساسات منفی و نامطلوبی که آن خاطره در شما زنده می کند را بنویسید و بعد نوشته تان را پاره کنید یا بسوزانید این روش به تخلیه هیجان شما کمک می کند چون این طوری شما با آن هیجان روبرو می شوید. سرکوب کردن هیجان کمکی به شما نمی کند.

به خاطر داشته باشیم رنگین کمان هم به باران و هم به آفتاب نیاز دارد تا رخ بنماید پس در زندگی نیز خاطرات تلخ و شیرین در کنار هم به رشد و بالندگی ما کمک می کنند.

به قول ریچاردباخ: جایی که برای کرم ابریشم آخر دنیاست، پروانه به دنیا می آید. پس در انتظار روزهای خوب آینده باشید.

آرامش/ شماره ششم/ اردیبهشت ماه 92/ مریم خاکسار/ صفحه 76