در اینجا نباید گفت که اسلام زن را اسیر میکند بلکه این یک وظیفه ایست که بر عهده زن گذاشته شده است . که در آداب و معاشرت آنرا رعایت کند . ایا برای مردان که اجازه داده نمیشود با پوشش غیر مجاز در اجتماع ظاهر شوند نوعی سلب آزادی است؟

* میگویند حجاب باعث حرص و سرکوب کردن غرائز موجب انواع اختلاتهای روانی و روحی میشود؟

جواب از استاد شهید مطهری:

پاسخ این ایراد اینست که درست است که ناکامی ، بالخصوص ناکامی جنسی‏ ، عوارض وخیم و ناگواری دارد و مبارزه با اقتضاء غرائز در حدودی که مورد نیاز طبیعت است غلط است ، ولی برداشتن قیود اجتماعی مشکل را حل نمی‏کند بلکه بر آن می‏افزاید . در مورد غریزه جنسی و برخی غرائز دیگر ، برداشتن قیود ، عشق به مفهوم‏ واقعی را می‏میراند ولی طبیعت را هرزه و بی‏بند و بار می‏کند . در این مورد هر چه عرضه بیشتر گردد هوس و میل به تنوع افزایش می‏یابد . اینکه راسل می‏گوید : ” اگر پخش عکسهای منافی عفت مجاز بشود پس از مدتی مردم خسته خواهند شد و نگاه نخواهند کرد ” ، درباره یک عکس‏ بالخصوص و یک نوع بی عفتی بالخصوص صادق است ، ولی در مورد مطلق بی‏ عفتی‏ها صادق نیست یعنی از یک نوع خاص بی عفتی خستگی پیدا می‏شود ولی نه‏ بدین معنی که تمایل به عفاف جانشین آن شود بلکه بدین معنی که آتش و عطش روحی زبانه می‏کشد و نوعی دیگر را تقاضا می‏کند . و این تقاضاها هرگز تمام شدنی نیست . خود راسل در کتاب زناشوئی و اخلاق اعتراف می‏کند که عطش روحی در مسائل‏ جنسی غیر از حرارت جسمی است . آنچه با ارضاء تسکین می‏یابد حرارت جسمی‏ است نه عطش روحی . بدین نکته باید توجه کرد که آزادی در مسائل جنسی سبب شعله‏ور شدن‏ شهوات به صورت حرص و آز می‏گردد ، از نوع حرص و آزهائی که در صاحبان‏ حرمسراهای رومی و ایرانی و عرب سراغ داریم . ولی ممنوعیت و حریم ، نیروی عشق و تغزل و تخیل را به صورت یک احساس عالی و رقیق و لطیف و انسانی تحریک می‏کند و رشد می‏دهد و تنها در این هنگام است که مبدأ و منشأ خلق هنرها و ابداعها و فلسفه‏ها می‏گردد اینها چون یک طرف قضیه را خوانده‏اند توجه نکرده‏اند که همانطور که‏ محدودیت و ممنوعیت ، غریزه را سرکوب و تولید عقده می‏کند ، رها کردن و تسلیم شدن و در معرض تحریکات و تهییجات در آوردن آنرا دیوانه می‏سازد ، و چون این امکان وجود ندارد که هر خواسته‏ای برای هر فردی برآورده شود ، بلکه امکان ندارد همه خواسته‏های بی پایان یک فرد برآورده شود غریزه بدتر سرکوب می‏شود و عقده روحی به وجود می‏آید . به عقیده ما برای آرامش غریزه دو چیز لازم است : یکی ارضاء غریزه در حد حاجت طبیعی ، و دیگر جلوگیری از تهییج و تحریک آن . اما اینکه می‏گویند : الانسان حریص علی ما منع منه مطلب صحیحی است ولی‏ نیازمند به توضیح است . انسان به چیزی حرص می‏ورزد که هم از آن ممنوع‏ شود و هم به سوی آن تحریک شود ، به اصطلاح تمنای چیزی را در وجود شخصی‏ بیدار کنند و آنگاه او را ممنوع سازند . اما اگر امری اصلا عرضه نشود یا کمتر عرضه شود ، حرص و ولع هم نسبت بدان کمتر خواهد بود . فروید که طرفدار سرسخت آزادی غریزه جنسی بود ، خود متوجه شد که خطا رفته است ، لذا پیشنهاد کرد که باید آن را از راه خاص خودش به مسیر دیگری منحرف کرد و به مسائل علمی و هنری نظیر نقاشی و غیره منعطف ساخت‏ و به اصطلاح طرفدار تصعید شد . زیرا تجربه و آمار نشان داده بود که با برداشتن قیود اجتماعی ، بیماریها و عوارض روانی ناشی از غریزه جنسی‏ بیشتر شده است . چند نکته:

- اسلام مخالف کار کردن زن نیست.

- چشم چرانی ممنوع؟چه زن چه مرد.

- ملاک در پوشش چادر نیست ولی بهترین نوع پوشش است.

- اسلام موافق سرکوب نمودن غریزه جنسی نیست.

- حجاب مانع فعالیتهای اجتماعی نیست. نگاهی به اطراف خود کنیم میفهمیم

- حجاب بیشتر از اینکه امر شخصی باشد اجتماعی و همه موظف به رعایت قوانین جامعه میباشند

فلسفه حجاب استاد شهید مطهری