از دیدگاه اسلام مساله دعا و درخواست انسان از خداوند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در قرآن آیات بسیاری در مورد دعا وجود دارد : ادعونی استجب لکم – ادعوا ربکم تضرعا و خفیة – ادعوه خوفا و طمعا و… از معصومین (علیهم السلام) نیز تشویق و ترغیب زیادی در مورد دعا وارد شده، اضافه بر این که دعاهای نورانی بسیاری از آنان نقل شده است.

از میان ادعیه صحیفه سجادیه (که دارای 54 دعا است) دعای بیستم آن به نام دعای مکارم الاخلاق مشهور است ( در آخر مفاتیح الجنان نیز این دعا نقل شده است) این دعا دارای مضامین اخلاقی بسیار بلندی است.

در اسلام، همان قدر كه ظلم كردن بد است، تسليم ظلم شدن هم همان قدر بد است. شما در دعاى مكارم‏ الاخلاق‏ مى‏بينيد كه امام سجّاد مى‏گويد: «و لا اظلمن و انت مطيق للدفع عنى و لا اظلمن و انت قادر على القبض منى» در قرآن مى‏فرمايد: «لا تَظلمون و لا تُظلمون» ؛ نه ظلم كنيد، نه قبول ظلم كنيد و زير بار ظلم برويد (تاریخ سخنرانی 14/8/76)
مسئوليت يعنى چه؟ يعنى از ما سؤال خواهند كرد. در دعاى مكارم‏ الاخلاق‏ مى‏خوانيد: «و استعملنى بما تسألنى غداً عنه»؛ فردا؛ در روز قيامت، از من سؤال خواهى كرد؛ پروردگارا! حالا كمك كن كه آن چيزى را كه بناست فردا از من سؤال كنى، من جوابش را امروز در عمل خودم آماده كنم؛ معناى اين فقره‏ى دعا اين است‏(تاریخ سخنرانی : 14/4/86)
غالباً وقتى گفته ميشود تقوا، پرهيزگارى، ذهن انسان ميرود به رعايت ظواهر شرع و محرمات و واجباتى كه دم دست ماست؛ نماز بخوانيم، وجوهات شرعى‌مان را بدهيم، روزه بگيريم، دروغ نگوئيم. البته اينها مهم است، همه‌اش مهم است؛ ليكن تقوا ابعاد ديگرى هم دارد كه غالباً ما از اينها غفلت ميكنيم. در دعاى شريف مكارم الاخلاق يك فقره‌اى در توضيح اين ابعاد ديگر هست: «اللّهم صلّ على محمّد و اله و حلّنى بحلية الصّالحين و البسنى زينة المتّقين»؛ از خداى متعال درخواست ميكند كه پروردگارا! مرا با زيور صالحان زيور بده و با لباس پرهيزگاران ملبس كن. خوب، اين لباس پرهيزگاران چيست؟ آن وقت اين شرح جالب است: «فى بسط العدل»؛ لباس پرهيزگاران در گستردن عدالت، «و كظم الغيظ»؛ در فرو بردن خشم، «و اطفاء النّائرة»؛ در فرو نشاندن آتش؛ آتشهائى كه بين افراد جامعه برمى‌افروزند. اينها تقواست. «و ضمّ اهل الفرقة»؛ افرادى كه از شمايند، اما جدا شدند، سعى كنيد اينها را گرد بياوريد. اين جزو موارد تقواست، كه در دعاى شريف مكارم‌الاخلاق - دعاى بيستم صحيفه‌ى مباركه‌ى سجاديه - به آن اشاره شده است. اين دعا، بسيار دعاى مهمى است. من عقيده‌ام اين است كه همه، بخصوص كارگزاران، بايد اين دعا را بخوانند و در مضامينش دقت كنند؛ تعليم‌دهنده است. «و اصلاح ذات البين»؛ به جاى آتش‌افروزى، خبرچينى، اين را به جان آن انداختن، آن را در پوستين اين انداختن، اصلاح ذات‌البين كنند؛ بين برادران مؤمن، برادران مسلمان، ايجاد ائتلاف كنند؛ اينها تقواست(تاریخ سخنرانی: 27/5/89)
ملاحظه و دقت در سخنان ارزشمندمقام معظم رهبری نشانگر انس و الهام گیری ایشان از ادعیه معصومین (علیهم السلام) است که بدون شک یکی از مهمترین علل توفیق مقام معظم رهبری نیز همین ارتباط و انس شدید ایشان با قرآن و صحیفه سجادیه و..و بهره گیری از تعالیم بلند آنهاست. توسل و استغاثه ایشان به امام زمان (عجل الله فرجه الشریف) هم در حوادث تیر سال 78 و هم در حوادث انتخابات سال 88 نیز کشف از دلبستگی و علقه شدید ایشان با امام زمان و اهل بیت (علیهم السلام) می کند.
ان شاء الله ما نیز به رهبر و مقتدایمان اقتدا کرده و از ادعیه معصومین(علیهم السلام) و به خصوص دعای مکارم الاخلاق استفاده کرده و بهره مند بشویم. والسلام.