امام خمینی: به جای سفر حج مستحبی، ایران را بسازید……
امام خمینی، روز 26 خرداد ماه سال 1358 در پیامی مردم ایران را به جهادی همگانی برای سازندگی ایران دعوت کردند. متن کامل این پیام در روزنامه های 27 خرداد منتشر شد. در بخشی از این پیام که در روزنامه اطلاعات بیست و هفتم خرداد ماه سال 58 منتشر شده آمده است:

«همه موفق باشند که در این جهاد شرکت کنند و این خرابه را بسازند و برادران خود را کمک نمایند، که شاید هیچ عبادتی بالاتر از این عبادت نباشد. بلکه من از اشخاصی که برای زیارت ها مثل زیارت مکه معظمه و مدینه منوره می خواهند به طور استحباب بروند، از آن ها می خواهم و تقاضا می کنم که شما برای ثواب می خواهید مکه مشرف بشوید و یا می خواهید مدینه منوره و یا به عتبات (آن موقع، صدام حاکم کشور عراق، بود) مشرف شوید، امروز ثوابی بالاتر از این نیست که به برادران خودتان کمک کنید. و این سازندگی را همه با هم شروع کنید که ایران خودتان درست ساخته بشود.

ادامه دارد ….

منبع : پایگاه خبری فرهنگ انقلاب اسلامی

حدیث امام علی درباره حج مستحبی
در دین مبین اسلام، در شرایط عادی، عمره و حج غیر واجب، مستحب می باشد. حتی به گونه ایی است که در وهله اول، توصیه پیشوایان معصوم، این است که با صرفه جویی در مخارج حج و جلوگیری از هزینه های غیر ضروری، مسلمانان، هم حج مستحب را انجام دهند و هم بتوانند مبلغ صرفه جویی شده را به صدقات و خیرات و کمک به فقرا، اختصاص دهند، تا بدینوسیله، هم به معنویت موجود در مناسک حج دست یافته و هم به دیگر الزامات اجتماعی، چون کمک به دیگران، عمل نمود. از امام صادق، چنین نقل شده است:

عَنْ سَعِیدٍ السَّمَّانِ أَنَّهُ قَالَ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ فِی حَدِیثٍ أَیُّهُمَا أَفْضَلُ الْحَجُّ أَوِ الصَّدَقَةُ فَقَالَ مَا أَحْسَنَ الصَّدَقَةَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ قَالَ قُلْتُ أَجَلْ فَأَیُّهُمَا أَفْضَلُ قَالَ مَا یَمْنَعُ أَحَدَکُمْ مِنْ أَنْ یَحُجَّ وَ یَتَصَدَّقَ قَالَ قُلْتُ مَا یَبْلُغُ مَالُهُ ذَلِکَ وَ لَا یَتَّسِعُ قَالَ إِذَا أَرَادَ أَنْ یُنْفِقَ عَشَرَةَ دَرَاهِمَ فِی شَیْ‏ءٍ مِنْ سَبَبِ الْحَجِّ أَنْفَقَ خَمْسَةً وَ تَصَدَّقَ بِخَمْسَةٍ أَوْ قَصَّرَ فِی شَیْ‏ءٍ مِنْ نَفَقَتِهِ فِی الْحَجِّ فَیَجْعَلُ مَا یَحْبِسُ فِی الصَّدَقَةِ فَإِنَّ لَهُ فِی ذَلِکَ أَجْراً. (حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 11، ص 115)
سعید السمان از امام صادق پرسش می نماید: حج برتر است یا صدقه؟. امام صادق، پاسخ میفرمایند: صدقه در راه خدا چه كار خوبى است؟ و اين جمله را سه نوبت زمزمه كرد. من گفتم: درست. اما اجر كدام يك بيشتر است؟ ابو عبد اللَّه گفت: چه مانعى دارد كه انسان، هم به حج خانه خدا بيايد و هم در راه خدا صدقه بپردازد؟ (راوی میگوید) من گفتم: اگر توان مالی عمل به هر دو عبادت را نداشته باش، چه مى‏تواند بكند؟ امام صادق، گفت: اين كار كه غير ممكن نيست: مثلا هر گاه كه قرار باشد ده درهم هزينه سفر كند به پنج درهم اكتفا كند و پنج درهم ديگر را در راه خدا صدقه كند و اگر تا اين حدّ نیز ممكن نباشد، آن چه مى‏تواند از هزينه سفر بكاهد و هزینه صرفه جویی را صدقه كند كه اجر او كامل شود. من گفتم: بلى با اين رهنمود شما مى‏توانيم به هر دو عبادت موفّق شويم.

اما در هر حال، هر انسانی به حال خود آگاه تر از دیگران است و باید با استفاده از عقل و دانش خود، ملاحظه نماید که کدام رفتار مستحب، از ریا و هوای نفس او دورتر بوده و جنبه های معنوی را در او تقویت نموده و او را به خدا نزدیک تر می نماید و سپس به یافته های عقلی خود در این زمینه عمل نماید. مطمئنا هر عملی که از ریا دورتر و به اخلاص نزدیکتر باشد، ثواب بیشتری را به دنبال خواهد داشت و توصیه های متفاوتی که پیشوایان معصوم(ع) می نمودند، بگونه ای که یک بار حج را توصیه نموده اند: دِرْهَمٌ تُنْفِقُهُ فِی الْحَجِّ أَفْضَلُ مِنْ عِشْرِینَ أَلْفَ دِرْهَمٍ تُنْفِقُهَا فِی حَق. (حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 11، ص 115) و بار دیگر، صدقه را مناسب و بهتر از حج می دانستند: لَقَضَاءُ حَاجَةِ امْرِئٍ مُؤْمِنٍ أَفْضَلُ مِنْ حَجَّةٍ وَ حَجَّةٍ وَ حَجَّةٍ حَتَّى عَدَّ عَشْرَ حِجَج. (حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 13، ص 305)، در همین راستا، ارزیابی میشود. و ظاهرا، برگرفته از همین اصل کلی فوق (رعایت اخلاص و شرایط زمان و مکان) و با در نظر گرفتن شرایط مخاطبان بوده است.

لکن در شرایط فعلی و با توجه به مسائل پیش آمده، و به دلیل جنایات نظام سعودی در منطقه به‌ویژه یمن و خیانت شنیع مأموران آل سعود در فاجعه منا، شیعیان می توانند عمره و حج مستحبی، را تعطیل نمایند و در مقابل به فقرا و نیازمندان، رسیدگی کرد. کما اینکه ابو بصير از امام باقر(ع) نقل می کند که، ایشان فرمودند:

ادامه »

بین حج واجب و مستحب، تفاوت وجود دارد. بعد از بیان حکمت حج و اسرار فردی و اجتماعی این واقعه عظیم در جهان بشریت که هر سال، فقط یک مرتبه، انجام میشود، این سوال را پاسخ خواهیم داد که آيا واقعا رفتن به حج، در شرايط فعلی، واجب است؟

حج پارسال، به واقع “حج خونین” برای زائران بیت الله الحرام بود، از حادثه سقوط جرثقیل در مسجدالحرام گرفته تا کشته شدن زائرین در مراسم رمی جمرات که تاکنون بیش از ٤٧٠٠ نفر کشته در این حادثه خون بار وجود دارد. آنچه در وهله اول به ذهن هر انسانی تداعی می شود، بی کفایتی مسئولان آل سعود در برگزاری حج است، خاندانی که مدعی خادم الحرمین است، به جای تمرکز بر مدیریت حج، به دنبال پرورش و حمایت مالی از جریان های تکفیری همچون داعش است و در اوج مراسم حج و در ماه حرام، به فکر بمباران مردم مظلوم یمن، ظلم به مردم بحرین و کمک تسلیحاتی به جریان های تکفیری در سوریه است.

لکن از این بی کفایتی خاندان عیاش آل سعود که بگذریم، اگر در سایت ها، وبلاگ ها و شبکه های اجتماعی، جستجویی اجمالی داشته باشید، متوجه خواهید شد که مطالب متعددی پیرامون مخالفت با حج، نوشته شده است که همگی حکایت از ترک این فریضه الهی دارد و از مسلمانان به دلائل مختلف خواسته شده است که این تکلیف الهی را ترک کنند. از جمله ادله ای که در میان این استدلالات زیاد به چشم می خورد، این است که چرا هزینه های کلانی که برای حج خرج می شود را صرف رفع مشکلات در داخل از کشور نکنیم؟ چرا حاجی، هزینه سفر خود به سرزمین وحی را صرف رفع گرفتاری از یک خانواده بی بضاعت و یا تهیه جهیزیه برای یک دختر جوان نمی کند. این نوشتار، در مقام پاسخ به این سوالات می باشد و بیان خواهد داشت که بین حج واجب و مستحب، تفاوت وجود دارد. و بعد از بیان حکمت حج و اسرار فردی و اجتماعی این واقعه عظیم در جهان بشریت که هر سال، فقط یک مرتبه، انجام میشود، این سوال را پاسخ خواهیم داد که آيا واقعا رفتن به حج، در شرايط فعلی، واجب است؟ و مرجع تصمیم گیری در این باره، آیا بر عهده حاکم اسلامی خواهد بود؟

مقدمات بحث
قبل از ورود به اصل پاسخ لازم است در ارزيابی اين موضوع به چند نکته توجه داشتيم:

1. اولين نکته توجه به ضرورت دينی و اهميت و آثار بسيار مهم و سازنده حج در ابعاد فردی و اجتماعی است.

2. نکته دوم تبيين فقهی موضوع است و توجه به اينکه حج دارای اقسامی است؛ واجب و مستحب و در موارد تزاحم ميان اجرای هريک از اقسام حج با ساير ضرورت ها و مصالح، حکم هر يک متفاوت است.

3. ممکن است در مواردی به خاطر عناوين ثانويه يا احکام حکومتی، حج تعطيل شود و ولی‌فقیه‌ می‌تواند بر اساس‌ مصالح‌ اهم اسلام‌ و مسلمین، موقتاً‌ حکم‌ به‌ تعطیل‌ یک‌ حکم‌ شرعی‌ - اعم‌ از عبادی‌ و غیرعبادی‌ - نماید. البته بايد دقت داشت‌ مصلحتی‌ که‌ موجب‌ تعطیل‌ امر عبادی‌ چون‌ حج‌ می‌شود، باید از طريق کارشناسی و تخصصی ثابت شود که از مصلحت‌ موجود در آن‌ امر عبادی‌ مهمتر باشد.

ادامه »

بنیان‌گذار کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی(ره) در این زمینه فرموده‌اند:

«يكى از وظايف بزرگ مسلمانان پى‏‌بردن به اين واقعيت است‌كه حج چيست و چرا براى هميشه بايد بخشى از امكانات مادى و معنوى خود را براى برپايى آن صرف كنند. چيزى‌كه تا به‌حال از ناحيه ناآگاهان و يا تحليل‌گران مغرض و يا جيره‏ خواران، به‌عنوان فلسفه حج ترسيم شده است اين است‌كه حج يك عبادت دسته جمعى و يك سفر زيارتى- سياحتى است. به حج چه كه چگونه بايد زيست و چطور بايد مبارزه كرد و با چه كيفيت در مقابل جهان سرمايه دارى و كمونيسم ايستاد! به حج چه كه حقوق مسلمانان و محرومان را از ظالمين بايد ستاند! به حج چه كه بايد براى فشارهاى روحى و جسمى مسلمانان چاره‏ انديشى نمود! به حج چه كه مسلمانان بايد به‌عنوان يك نيروى بزرگ و قدرت سوم جهان خودنمايى كنند! به حج چه كه مسلمانان را عليه حكومت‌هاى وابسته بشوراند. بلكه حج همان سفر تفريحى براى ديدار از قبله و مدينه است و بس! و حال آن‌كه حج براى نزديك شدن و اتصال انسان به صاحب‌خانه است. و حج تنها حركات و اعمال و لفظ‌‌ها نيست و با كلام و لفظ و حركت خشك، انسان به‌خدا نمى‏‌رسد. حج كانون معارف الهى است‌كه از آن، محتواى سياست اسلام را در تمامى زواياى زندگى بايد جستجو نمود. حج پيام‏ آور و ايجاد و بناى جامعه‌‏اى به دور از رذايل مادى و معنوى است. حج تجلى و تكرار همه صحنه‌‏هاى عشق ‏آفرين زندگى يك انسان و يك جامعه متكامل در دنياست. و مناسك حج مناسك زندگى است. و از آن‌جا كه جامعه امت اسلامى، از هر نژاد و مليتى، بايد ابراهيمى شود تا به خيل امت محمد صلى اللَّه عليه و آله و سلم پيوند خورد و يكى گردد و يدِ واحده شود، حج، تنظيم و تمرين و تشكل اين زندگى توحيدى است‏.»[4]

مقام معظم رهبری در این راستا فرموده‌اند: «حج، يك هجرت است. هجرت از خود ماست؛ هجرت از منيّت ماست؛ هجرت از آن زندانى است‌كه ما را احاطه كرده و گوهر يك‌دانه‌ بى‏‌نظير انسانى را در وجود ما مخفى و پنهان نگه‏داشته است. حج، هجرت از خودپرستی‌هايى است‌كه از هوا و هوس ناشى مى‏‌شود؛ هجرت از خودخواهی‌هايى است‌كه ما را از خدا دور مى‌‏كند؛ هجرت از طبقه‏ بندى‏‌ها و مرزبندی‌هایی اى‏ست‌كه زندگى انسان‌ها را از هم جدا مى‏‌كند و فقير و غنى، شريف و وضيع، بزرگ و كوچك ـ بر طبق معيارهاى عاميانه مردمى ـ را به‌هم نزديك مى‏‌كند و در كنار هم قرار مى‏‌دهد و وجه مشترك همه انسان‌ها، يعنى عبوديّت را در همه زنده مى‌‏كند.»[5]

ادامه »

چکیده: ایجاد چنین شبهاتی بر علیه حج، از سوی دشمنان اسلام و انقلاب اسلامی، دل‌سوزی به‌حال فقرا نیست، بلکه به‌دلیل اثرات موثر و سازندۀ فردی و اجتماعی این سفر روحانی است‌که در این صورت، نه تنها نباید ترک شود، بلکه باید هر سال با عظمت‌تر و با شکوه‌تر در میان امت اسلامی برگزار گردد.

اگر جستجویی اجمالی در فضای مجازی داشته باشیم، متوجه می‌شویم که دشمنان مغرض و گاه دوستان ناآگاه، مطالب گوناگونی در رابطۀ مخالفت با فریضۀ الهی حج نوشته‌اند، که نقطه اشتراک آن قلم فرسایی‌ها، حکایت از درخواست ترک آن امر مهم، توسط مسلمانان را دارد. از جمله ادله‌ معروف آنان این است‌که چرا با وجود این همه فقیر، هزینه سفر خود به سرزمین وحی را صرف رفع گرفتاری از یک خانواده بی‌بضاعت و یا تهیه جهیزیه برای یک دختر جوان نکنیم؟

در جواب باید عرض کنیم که:

1- حج، یکی از واجبات الهی و فروعات دین است‌که در صورت وجوب، هیچ عمل مستحبی و یا واجب دیگری نمی‌تواند جایگزین آن گردد. و ترک آن، نشانه کفر می‌باشد:

 قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید: «فيهِ آياتٌ بَيِّناتٌ مَقامُ إِبْراهيمَ وَ مَنْ دَخَلَهُ كانَ آمِناً وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبيلاً وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمين»،[آل عمران،97]؛ «در آن خانه، آيات (ربوبيّت) هويداست، مقام ابراهيم خليل است، و هر كه در آن‌جا داخل شود ايمن باشد. و مردم را حجّ و زيارت آن خانه به امر خدا بر هر كسى‌كه توانايى براى رسيدن به آن‌جا دارد، واجب است. و هر كه كافر شود (به خود زيان رسانده و) خدا از جهانيان بى‌‏نياز است.»

پیامبر گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله و سلّم در سفارشی به حضرت امیر علیه السلام فرمودند: «یَاعَلِيُّ تَارِكُ‏ الْحَجِ‏ وَ هُوَ مُسْتَطِيعٌ كَافِرٌ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى- وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَ مَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعالَمِين‏»،[1]؛ «اى على كسىی‌كه حج را ترك كند با اين‌كه توانايى دارد، كافر محسوب مى‌‏شود، زيرا خداوند مى‌‏فرمايد: بر مردمى‌كه استطاعت دارند، به‌سوى خانه خدا بروند لازم است حج به‌جا بياورند و كسى‌كه كفر بورزد (آن را ترك كند) به‌خود زيان رسانيده است، و خداوند از آنان بى‌نياز است.»

ادامه »

همسر شهید ‘محمد خندان’ از شهدای فاجعه منا در استان بوشهر گفت: وقوع حوادث مختلف در حج و کشته شدن مسلمانان بیانگر این است که دولت سعودی در اداره مناسک حج و برپایی حج باعزت برای مسلمانان ناتوان است.

 حبیبه رضایی  افزود: دولت سعودی تاکنون نتوانسته متناسب با شان و جایگاه آن مکان مقدس امکانات برگزاری حج با عزت و احترام را برای مسلمانان بوجود آورد.

وی بیان کرد: وقت آن رسیده تا اداره چنین مناسک با اهمیتی که مربوط به مسلمانان جهان است به یک نهاد فراملی متشکل از ملتهای اسلامی سپرده شود تا دیگر شاهد چنین حوادث تلخی نباشیم.

رضایی یادآورشد: سقوط جرثقیل و پس از آن وقوع فاجعه منا حوادثی نیست که بتوان از آن به سادگی عبور کرد و این توهین به همه مسلمانان است.

همسر شهید خندان در باره پاسخگویی دولت سعودی به مطالبات خانواده های شهدای حادثه منا اظهارکرد: با توجه به اینکه دولت سعودی بعنوان عامل اصلی این واقعه تاکنون پاسخگو نبوده و ضعیف عمل کرده است، مطالبات خانواده شهدای منا باید از طریق دادگاههای بین المللی پیگیری شود.

وی اضافه کرد: مطالبه حقوق خانواده ها باید ازطریق کنسول گری سعودی در ایران انجام شود ولی با تعطیلی سفارت این کشور در ایران امکان پیگیری این حق قانونی برای ما غیرممکن شده است.

رضایی گفت: ازهنگام وقوع حادثه برای پیگیری مسائل و مشکلات بین سازمان حج و زیارت استان فارس و بوشهر در رفت و آمد هستم و گاهی با سردرگمی روبرو بوده ام زیرا سازمان حج و زیارت بوشهر همسرم را جزو شهدای استان فارس به حساب می آورد و استان فارس نیز وی را جزو شهدای بوشهری می داند و این باعث شده تا ما دیرتر بتوانیم به مطالبات و خواسته هایمان دست پیدا کنیم.

همسر شهید خندان در باره خواسته هایش از مسئولان کشورگفت: مسئولان و بویژه سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران همه شهدا را به یک چشم نگاه کنند و شهدای فاجعه منا را مانند سایر شهدای کشور ببیند.

وی در مورد همسرش حاج محمد خندان از شهدای حادثه منا افزود: 20 سال با همسرم زندگی مشترک داشتیم و حاصل زندگی ما دو دختر به نام های ریحانه و فاطمه است که یکی کلاس سوم دبیرستان و دیگری چهارم ابتدایی است.

رضایی همسر شهیدش را نه تنها یک همراه واقعی بلکه یک دایره المعارف کامل می نامد که درس زندگی را از او آموخته و با شهادت همسرش در حج سال 1394 غم فراموش ناشدنی برای او باقی مانده است.

وی یادآور شد: شهید محمد خندان متولد سال 1347 بود که در سال 1370 در رشته عمران دانشگاه فنی مهندسی شیراز قبول شد.

ادامه »