#محرم
آیا ترغیب به عزاداری و گریه برای امام حسین علیه السلام ترغیب به غمگینی - که حالتی منفی می باشد- نیست؟(ادامه قسمت سوم) لینک قسمت سوم (http://kowsarnet.whc.ir/thewire/view/3748835)
اشاره ای کنیم که تمام اشکال سوگواری و ماتم سرایی، در عزای سرور شهیدان، بر پایه های صحیح روان شناسی داغ دیدگی و مصیبت زدگی استوار است که در این جا به چند شکل صحیح علمی و مذهبی اشاره می کنیم:
1. اگر در سوگواری برای سرور آزادگان، به ذکر حادثة جانگداز کربلا می پردازیم و خاطرة کشته شدن امام شهیدان علیه السلام و اسارت خاندان عصمت و طهارت علیهم السلام را مرور می کنیم، از این روست که مرور خاطرات، یکی از راه های کاهش آلام و تسکین درد جانکاه شهادت و اسارت اهل بیت علیهم السلام است. آن گونه که صحبت کردن دربارة شخص مورد علاقه و بیان ویژگی های خوب او در تسکین داغ دیدگی، بسیار مؤثر است.
البته زنده نگه داشتن حادثة کربلا در اندیشة دینی، تنها به این سبب نیست؛ بلکه دمیدن لحظه به لحظه فرهنگ حسینی در شریان های زندگی و ابلاغ دین و استمرار خط رسالت است. محفل سوگواری اباعبدالله علیه السلام، مکتب اوست و دراین مکتب، درس دین داری، آزادگی و جوانمردی، تعلیم داده می شود و تنها مرهم نهادن بر دل داغ دیدگان نیست. از این رو، هم «شعر» است و هم «شعور»؛ هم «احساس» است و هم «ادراک».
2. عزاداری و سوگواری برای امام حسین علیه السلام از دو منبع «سنت های الهی و آیین های مذهبی» و «آداب و رسوم بومی و ملی»، شکل می گیرد؛ یعنی هم دینی و الهی است و هم مطابق سیلقة مردم و ابتکارات مشروع قومی و محله ای است. این نوع ابزار سوگواری و عزاداری، خود راهی دیگر جهت تسکین دل ماتم زده و غم دیده است؛ آن گونه که برگزاری مراسم مذهبی و آیین دینی، خود راهی برای درمان داغ دیدگی و کاهش آلام داغ دیدگان معرفی می شود.
مرثیه سرایی واعظان و روضه خوانی به سبکی که ائمه علیهم السلام آن را تعلیم داده اند و اکنون مرسوم است، از بهترین و دقیق ترین آیین های مذهبی و دینی در عزاداری و سوگواری شمرده می شود. این آیین از تمام رفتارهای بی هدف و کنش های افراطی شیون گونه، به دور است و خود یکی از راه های التیام بر دل های شکسته از غم امام حسین علیه السلام می باشد.
3. در محفل سوگواران اباعبدالله حسین علیه السلام نشستن و احساس اندوه و غم نمودن و دل محزون را در فضای غم آلود وارد کردن، خود راه دیگری برای کاهش درد داغ دیدگی است. شخصی که غم دیده است، از حضور در محفل اهل غم، احساس آرامش می کند؛ اما حضور در جمع انسان های شاد و یا افرادی که با احساسات وی بیگانه و نسبت به غم او بی تفاوتند، نه تنها به او آرامش نمی بخشد، بلکه غم او را افزایش می دهد. از این رو، باید احساس غم و اندوه کند و دل غم دیده را از راه های احساسی، با غم درونی، همسو کند؛ تا آرامش یابد.

#محرم
آیا ترغیب به عزاداری و گریه برای امام حسین علیه السلام ترغیب به غمگینی - که حالتی منفی می باشد- نیست؟(ادامه قسمت دوم) لینک قسمت دوم (http://kowsarnet.whc.ir/thewire/view/3748816)
سه گانه، به واسطه عدم دل بستگی به امام حسین علیه السلام باشد، از نظر روان شناسی، فرد، سالم و رفتارش، بهنجار شمرده می شود؛ ولی از نظر دینداری و تعلق به دین و اولیای دین، باید در خود تأمل کند! او چگونه مسلمانی است که ذره ای دل بستگی و تعلق خاطر به امام و مقتدای خود ندارد و از انبوه مصایب او، اندکی احساس رنج و اندوه نمی کند؟
این افراد در دایره وصف امام صادق علیه السلام نمی گنجند که می فرماید: «شیعیان ما، از سرشت ما خلق شده اند و به نور ولایت ما، آمیخته اند و به امامت ما، دل خوش دارند و ما نیز به پیروی و دوستی آنان، راضی هستیم. مصیبت های ما، به آنان سرایت می کند و رنج و گرفتاری ما، آنان را می گریاند و اندوه ما، آنان را اندوهگین می سازد و شادمانی ما، آنان را شادمان می کند. ما نیز از حال آنان، با خبر و با آنها هستیم و رنج و پریشانی آنان، ما را رنجیده خاطر می سازد و آنان از ما جدا نمی شوند و ما نیز از آنان جدا نمی شویم».(بحارالانوار، ج 51، ص 151)
پس غمگین بودن برای امام حسین علیه السلام، نشان سلامت است؛ نه بیماری و حالتی منفی و نابهنجار نیست و چه بسا غمگین نبودن و سوگواری نکردن برای یک فرد مسلمان، نشان بیماری و یا رفتاری نابهنجار تلقی شود و افزون بر این، سوگواری، نشانة سلامت و تأمین کنندة سلامت است؛ زیرا گریستن، برای شخص مصیبت زده و غم دیده، اثر شفا بخشی دارد.
گریستن، موجب رهایی از فشارهای هیجانی می شود؛ در حالی که فشارهای روحی و روانی ناشی از داغ دیدگی، موجب به هم خوردن تعادل شیمیایی بدن می شوند و گریستن، این تعادل شیمیایی را به او باز می گرداند. برخی معتقدند که گریستن، موجب خروج مواد سمی از بدن می شود و تعادل حیاتی را برقرار می کند.

#محرم
آیا ترغیب به عزاداری و گریه برای امام حسین علیه السلام ترغیب به غمگینی - که حالتی منفی می باشد- نیست؟(ادامه قسمت اول) لینک قسمت اول (http://kowsarnet.whc.ir/thewire/view/3748778)
 آیا غمگین بودن شیعیان در عزای سرور شهیدان، با علائم جسمی و روحی فوق، همراه است یا نه؟ تجربة شخصی شما چیست؟ آیا عزاداری برای امام حسین علیه السلام با از دست دادن سلامتی و افت سطح سلامت، انزواطلبی، گوشه گیری، احساس بی ارزشی و عدم کفایت، قصد خودکشی و احساس گناه، همراه است؟ شما با چه احساسی به عزاداری می پردازید و به هنگام عزاداری برای سالار آزادگان، چه احساسی دارید؟
از دیدگاه علمی، سوگواری برای سیدالشهدا علیه السلام، کاملاً از شرایط یک عزاداری و غمگینی طبیعی، برخوردار است و با رفتارهای اجتماعی مبتنی بر شناخت، انجام می شود. از این رو، بدون تکیه و اصرار بر قالب رفتاری خاص و بر اساس فرهنگ دینی و اجتماعی مردم، برگزار می شود و بر شناخت و آگاهی، استوار است و تنها یک رفتار نمادین و عزاداری بی روح و خشک نمی باشد. عزاداری مسلمانان بر اساس شناختی که عزاداران از حسین بن علی علیهما السلام و اهداف عالی آن حضرت و حرکت منتهی به شهادت او دارند، انجام می پذیرد. به همین دلیل در حین مرثیه سرایی، سوگواری روشن گرانه دارند؛ نه شیون بی هدف. بلکه آنان با عزاداری، به تمام زندگی خود، هدف می بخشند و حیات خود را حسینی می سازند و کسب نشاط می کنند و از مرگ ذلّت آفرین، فرار می کنند و به سوی زندگی با عزت و شرافت، گام برمی دارند.
بنابراین، اشک ریختن و عزاداری برای امام حسین علیه السلام، غمگینی و ماتم نابهنجار و بیمارگونه نیست؛ بلکه عین هنجارهای دینی و اجتماعی و مساوی با سلامت روح و روان است. اگر اشکی که ما برای امام حسین علیه السلام می ریزیم، در مسیر هماهنگی روح ما باشد، پرواز کوچکی است که روح ما با روح حسینی، همراه می کند.

#محرم
آیا ترغیب به عزاداری و گریه برای امام حسین علیه السلام ترغیب به غمگینی - که حالتی منفی می باشد- نیست؟
در فرهنگ اسلامی و روایات معصومان علیه السلام، ترغیب فراوانی به گریه شده و برای آن، ثواب ها و پاداش های زیادی بیان شده است.(مجلسی، بحارالانوار، ج 44، ص 291)
1. هر گریه ای، نشان از غم و اندوه ندارد و گریه، اقسام متعددی دارد که باید بر اساس نوع آنها قضاوت شود.
2. هر گریه غم گسارانه ای، منفی و نابهنجار نیست.
گریه کردن غیر از غم نابهنجار و غمگین بودن بیمارگونه است که شما ازآن به حالتی منفی، تعبیر می کنید. تعریف و حدود معنای ماتم و حالات غمگین همراه با آن، در زبان علمی، چندان مشخص و صریح بیان نشده است و ماتم، غم، داغ دیدگی و عزاداری، هریک به جای دیگری به کار می روند و فاقد حوزة کاربردی متمایز هستند. با این توصیف، می توان هریک از حالات مذکور را این گونه تعریف کرد:
ماتم، نشان بالینی است که پاسخ های فیزیولوژیک، روان شناختی، رفتاری و… در برابر داغ دیدگی را مشخص می کند و ممکن است تظاهرات حاد و مزمنی پیدا کند.
داغ دیدگی، به علت فقدان ناشی از مرگ اطرافیان یا موضوع (خاص) دیگری است که نسبت به آن دل بستگی های عاطفی وجود دارد. «عزاداری» نیز جلوة اجتماعی رفتار و اعمال، پس از داغ دیدگی است و این معنا با مفهوم روان کاوانه عزاداری - که به عنوان روندی درون درمانی است - تفاوت دارد.
غم، وضعیت و حالتی عاطفی است که در نتیجة از دست دادن یک شی ء مهم، پیدا می شود. غمگینی می تواند واکنشی نسبت به یک رویداد رنج آور باشد و معادل افسردگی نیست؛ اما بی تردید، افسردگی، شامل حالت غمگینی می شود که بر فعالیت های شخص در زندگی کنش های ابتدایی او (مانند خواب و خوراک) اثر می گذارد.
حال آیا هر نوع غم و اندوهی - به تعبیر شما - منفی و به بیان دیگر، نابهنجار و مرض تلقی می شود؟